D¬i ®èm hoa
D¬i ¨n qu¶
D¬i l¸ qu¹t
D¬i qu¶ lìi dµi
D¬i ®Çu chã
thÕ giíi k× diÖu cña Tem thD¬i ®èm hoa |
D¬i ¨n qu¶ |
D¬i l¸ qu¹t |
D¬i qu¶ lìi dµi |
D¬i ®Çu chã |
D¬i thuéc bé ®éng vËt cã vó duy nhÊt biÕt bay, chuyªn ho¹t ®éng trong ®ªm tèi.
Loµi d¬i - theo tiÕng Hy L¹p lµ Chiroptera, nghÜa lµ "C¸nh t¹o ra tõ mét bµn tay", lµ loµi thó bay ngo¹i lÖ. Chóng cã ®«i c¸nh do c¸c chi tríc biÕn thµnh, víi mµng da máng kÐo dµi tõ phÝa tríc tíi chi sau, 4 ngãn duçi dµi ®Ó mµng da tùa vµo tèt h¬n, gióp d¬i ®Ëp c¸nh nh loµi chim. Th©n d¬i dµi tõ 2,5 - 40 cm (tuú tõng loµi), c¸nh dµi gÊp 1,7 lÇn th©n. D¬i cã hÖ thèng siªu ©m hoµn thiÖn ®Ó ®Þnh híng khi b¾t måi hoÆc bá ch¹y trong ®ªm tèi. VËn tèc bay nhanh nhÊt ®¹t 55 km/giê. NhiÒu loµi ®ang bay víi vËn tèc tèi ®a chØ mét có ®Ëp c¸nh cã thÓ rÏ ngoÆt 180o. Thøc ¨n chÝnh cña D¬i lµ C«n trïng vµ c¸c lo¹i qu¶, mét sè Ýt hót m¸u ®éng vËt cã vó kh¸c (loµi d¬i quû ch©u Mü). Thãi quen ¨n uèng, h×nh thï qu¸i gë, vÎ ngoµi xÊu xÝ, chuyªn sèng vÒ ®ªm cña chóng khiÕn con ngêi kh«ng cã thiÖn c¶m, liÖt chóng vµo sè loµi vËt cã h¹i, bÞ xua ®uæi.
Víi loµi d¬i ¨n qu¶, c¸c nhµ nghiªn cøu khoa häc cho r»ng: D¬i chØ ¨n nh÷ng qu¶ rÊt chÝn cã nguy c¬ nÊm mèc, yÕu tè gãp phÇn thu hót loµi s©u bä, c«n trïng kh¸c cã kh¶ n¨ng g©y h¹i cho søc khoÎ con ngêi.
Víi loµi d¬i ¨n c«n trïng th× hoµn toµn cã Ých. Mét ®µn 20 triÖu con d¬i, mçi ®ªm cã thÓ ¨n tíi h¬n 200 tÊn c«n trïng, nhÊt lµ loµi muçi truyÒn bÖnh sèt rÐt, loµi bä chuyªn ¨n khoai t©y vµ nhiÒu c«n trïng kh¸c.
ë ch©u Mü cã nhiÒu loµi thùc vËt sèng vµ ph¸t triÓn hoµn toµn phô thuéc vµo loµi d¬i ®Ó thô phÊn vµ nh÷ng loµi c©y nµy l¹i cung cÊp nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt ra hµng tr¨m s¶n phÈm. Cßn ë c¸c níc nhiÖt ®íi, tõ l©u, ngêi ta ®· biÕt thu ph©n d¬i ®Ó lµm ph©n bãn vµ thuèc sóng. Trªn thÕ giíi cã kho¶ng 1000 loµi d¬i, chia lµm 2 ph©n bé: D¬i lín (Megachiroptera) vµ D¬i nhá (Microchiroptera), ®îc ph©n bæ ë kh¾p mäi n¬i.
Trong khi nghØ ng¬i, d¬i thêng treo m×nh lªn trÇn nhµ, v¸ch ®¸, cµnh c©y..., ®Çu chóc xuèng vµ bäc l¹i trong líp mµng da (c¸nh) lµ lóc d¬i dÔ bÞ tµn s¸t, cã khi bÞ tiªu diÖt c¶ bÇy. V× thÕ, hiÖn t¹i cã mét sè loµi bÞ tuyÖt chñng, mét sè loµi ®ang bÞ ®e do¹ tuyÖt chñng.
Ngµy 16.10.2000, Tæng côc Bu §iÖn ph¸t hµnh bé tem "D¬i", giíi thiÖu mét sè loµi d¬i thuéc loµi rÊt hiÕm hiÖn sèng ë ViÖt Nam víi h×nh thï, t thÕ cña chóng trong m«i sinh. Bé gåm 5 mÉu:
* MÉu 5-1, gi¸ mÆt 400®:
D¬i ®èm hoa (Scotomanes ornatus). §©y lµ loµi d¬i rÊt hiÕm, ®îc ph¸t hiÖn ë Cóc Ph¬ng, H¬ng S¬n...
* MÉu 5-2, gi¸ mÆt 400®:
D¬i ¨n qu¶ (Pteropus lylei). Loµi d¬i rÊt hiÕm, chØ cã ë miÒn Nam ViÖt Nam, thêng treo m×nh díi c¸c cµnh c©y.
* MÉu 5-3, gi¸ mÆt 2.000®:
D¬i l¸ qu¹t (Rhinolophus paradoxolophus). Loµi d¬i nµy cã 2 mòi rÊt lín, lÇn ®Çu tiªn ®îc m« t¶ ë ViÖt Nam, chØ cã ë ViÖt Nam vµ Th¸i Lan, xÕp bËc hiÕm trong s¸ch ®á ®éng, thùc vËt ViÖt Nam.
* MÉu 5-4, gi¸ mÆt 6.000®:
D¬i qu¶ lìi dµi (Eonycteris spelaea). Loµi d¬i nµy, ph©n bè kh¾p ViÖt Nam, sèng chñ yÕu ë c¸c vïng rõng. Chóng dïng lìi liÕm c¸c phÊn vµ mËt hoa, gióp Ých cho viÖc thô phÊn.
* MÉu 5-5, gi¸ mÆt 11.000®:
D¬i ®Çu chã (Cynopterus sphinx). Loµi nµy ph©n bè kh¾p ViÖt Nam, chuyªn ¨n qu¶, ®Æc biÖt lµ qu¶ Nh·n.
Ho¹ sÜ thiÕt kÕ: Hoµng Thuý LiÖu (C«ng ty Tem) Khu«n khæ tem : 27 x 38 mm Sè r¨ng : 13 Mçi tê in : 25 |