MÉu 6-1: "Chó TÔu", mét nh©n vËt rÊt ®Æc trng ®¹i diÖn cho rèi níc ViÖt Nam, víi vÎ mÆt t¬i vui, r¹ng rì trong kh«ng khÝ ngµy héi. |
MÉu 6-2: "C« Tiªn", nh©n vËt thÇn tho¹i, t¬i t¾n, trÎ trung ®ang say ®¾m trong c¸c vò khóc cïng chim phîng uyÓn chuyÓn thít tha. |
Rèi lµ mét lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n khÊu. NghÖ thuËt rèi ViÖt Nam bao gåm rèi níc vµ rèi c¹n:
Rèi níc ViÖt Nam ra ®êi tù ngµn xa, lµ mét s¶n phÈm nghÖ thuËt rÊt hån nhiªn, g¾n liÒn víi v¨n ho¸ xãm lµng vµ nÒn v¨n minh lóa níc ®iÓn h×nh cña c d©n n«ng nghiÖp ViÖt Nam. LÊy héi lµng lµm kh«ng gian v¨n ho¸, mÆt níc ao lµng lµm sµn diÔn, con rèi lµm nh©n vËt, c¸c nghÖ nh©n ®iÒu khiÓn con rèi diÔn trß.
Rèi níc thùc sù lµ h×nh ¶nh sèng ®éng cña kh«ng gian vµ thêi gian víi tÊt c¶ nh÷ng sinh ho¹t héi hÌ ®×nh ®¸m: tÕ lÔ, ríc kiÖu, ®¸nh ®u, chäi tr©u, ®Êu vËt, móa tiªn... hay sinh ho¹t ®êi thêng trong nh©n d©n: ®i cÊy, ®i cµy, ch¨n tr©u, b¾t vÞt, xay lóa, gi· g¹o, b¾t c¸,..
Trong vßng quay bèn mïa liªn tôc (Xu©n - H¹ - Thu - §«ng) cña chu tr×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cã lóc nhµn rçi, ngêi n«ng d©n ViÖt Nam ®· th«ng minh s¸ng chÕ ra nh÷ng con rèi b»ng gç ®îc ®Ïo gät tinh tÕ, s¬n phÕt c¸c mµu rùc rì s¾c nguyªn thuû vµ th¶ xuèng ao lµng lµm thó ch¬i.
S©n khÊu diÔn rèi níc lµ ao lµng (bao gåm nhµ Thuû §×nh - buång trß che giÊu nghÖ thuËt ®iÒu khiÓn con rèi cña nghÖ nh©n vµ mÆt níc tríc nhµ Thñy §×nh lµ sµn diÔn cña c¸c con rèi). Ngêi xem ®øng, ngåi n¬i bê ao, trõ buång trß lµ cÊm (bëi nguyªn t¾c bÝ truyÒn vÒ nghÖ thuËt rèi cña c¸c phêng, c¸c héi rèi d©n gian). Cßn c¸c nghÖ nh©n ph¶i ng©m m×nh trong níc vµ mÆt níc ao ph¶i ®ôc ®Ó giÊu viÖc ®iÒu khiÓn con rèi b»ng c¸c d©y sµo, que, gËy,...
Rèi níc xa lµ linh hån v¨n ho¸ n«ng nghiÖp ViÖt Nam, ph¸t triÓn ë kh¾p lµng quª víi nghÖ thuËt diÔn xíng d©n gian hoµn toµn mang tÝnh b¶n ®Þa. Ngµy nay, nghÖ thuËt rèi níc ViÖt Nam cßn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë nhiÒu n¬i ®îc nhiÒu ngêi xem trong nãc vµ quèc tÕ mÕn mé, bëi nh÷ng bµn tay khÐo lÐo cña nghÖ nh©n ®iÒu khiÓn c¸c con rèi ngoi lªn, lÆn xuèng, sinh ®éng, uyÓn chuyÓn diÔn trß víi ®Æc tÝnh ph¶n quang vµ h×nh hµi láng lÎo cña mÆt níc ®· lµm cho s©n kh©ó rèi níc biÕn c¸c trß rèi thµnh mét thÕ giíi thÇn tiªn, lung linh, huyÒn ¶o, biÕn th¸i kh«n lêng...
Tæng côc Bu §iÖn ph¸t hµnh bé tem "Rèi níc ViÖt Nam" gåm 6 mÉu giíi thiÖu vÒ bé m«n nghÖ thuËt truyÒn thèng rÊt ®Æc trng cña ViÖt Nam víi nh©n vËt lµ c¸c con rèi ®Ñp vµ sinh ®éng thêng cã mÆt trªn sµn diÔn ®Ó t¸i hiÖn nh÷ng sinh ho¹t héi hÌ hay trong ®êi thêng cña ngêi d©n ViÖt Nam
MÉu 6-3: "Ngêi ®i bõa" diÔn t¶ nh÷ng ho¹t ®éng cña nghÒ n«ng trªn c¸c c¸nh ®ång, ruéng lóa ViÖt Nam. |
MÉu 6-4: "Bµ n«ng d©n", ®¹i diÖn cho ngêi phô n÷ n«ng th«n chÞu th¬ng chÞu khã, mét n¾ng hai s¬ng, kh«ng qu¶n c«ng viÖc nÆng nÒ cña nghÒ n«ng. | |
MÉu 6-5: "Ngêi ®¸nh trèng" cïng ban nh¹c cã mÆt trong c¸c lÔ héi víi ©m thanh bay bæng, gióp mäi ngêi sím quªn ®i nçi vÊt v¶ trong nh÷ng ngµy lao ®éng mÖt nhäc. |
MÉu 6-6: "Ngêi c©u c¸" - mét ho¹t ®éng b×nh thêng t¹o thó vui, ®ång thêi t¹o nguån dinh dìng cho b÷a ¨n cña ngêi nhµ n«ng gióp håi phôc søc khoÎ, ®Ó sím mai l¹i tiÕp tôc c«ng viÖc trªn nh÷ng c¸nh ®ång th¼ng c¸nh cß bay. |
Ho¹ sÜ thiÕt kÕ tem : Vò Kim Liªn (C«ng ty Tem) Khu«n khæ tem : 37 x 37 mm Sè r¨ng : 13 Mçi tê in: 20 tem FDC : 2 phong b×, khu«n khæ: 170 x 110 (mm) |